Po zakończeniu kampanii 1939 roku, wielu Polaków znalazło się w na terytorium zajmowanym przez Związek Radziecki. Setki tysięcy z nich zostało wywiezionych do łagrów oraz w głąb Rosji. Ich tułaczkę zakończył dopiero najazd Niemiec na ZSRR w czerwcu 1941 roku oraz podpisanie przez Naczelnego Wodza układu Sikorski Majski.

         W układzie tym określono, że na terenie ZSRR zostanie zorganizowana armia, która będzie walczyć u boku Rosjan z Niemcami. We wrześniu 1941 roku sformowano na bazie napływających ochotników 5 pułk artylerii lekkiej oraz 6 pułk artylerii lekkiej. Jednak tylko ten pierwszy został wyposażony w sprzęt artyleryjski. Cztery baterie otrzymały 76,2 mm armaty, a dwie 122 mm haubice.  

           Przebywający na terenie ZSRR żołnierze borykali się z ciągłymi problemami z aprowizacją oraz chorobami, które dotykały wycieńczonych pobytem w łagrach żołnierzy. W wyniku szeregu nieporozumień oraz z inicjatywy władz radzieckich, doszło latem 1942 roku do ewakuacji formującej się armii na ziemie znajdujące się w jurysdykcji Wielkiej Brytanii.

           Na terenie Iraku oba oddziały zostały wyposażone w brytyjski sprzęt oraz przeorganizowane na wzór alianckich jednostek. Przystąpiono także do intensywnego szkolenia. Trwało ono półtorej roku, po czym w lutym 1944 roku oba pułki wchodzące w skład 5 Kresowej Dywizji Piechoty zostały drogą morską przewiezione do Włoch.

            Już 20 marca 5 pal rozpoczął realizację zadań wsparcia ogniowego. Pierwszym zadaniem było bezpośrednie wsparcie 5 Wileńskiej Brygady Piechoty. Kolejne walki artylerzyści stoczyli pod sławnym Monte Cassino. Oba pułku stanowiska ogniowe w rejonie Cassino zajęły pod koniec kwietnia.

           W nocy z 10 na 11 maja rozpoczęło się ogniowe przygotowanie natarcie. Oba pułki wystrzeliły ogromne ilości amunicji. Niestety nacierające pododdziały 5 KDP zostały odparte z dużymi stratami. Generał Anders dowódca korpusu, wydał rozkaz aby wszystkie rodzaje broni wydzieliły plutony piechoty dla wsparcia wykrwawionych jednostek. Z 6 pal do tego zadania przeznaczono 2 oficerów i 39 szeregowych.

          Drugie natarcie przeprowadzone 16 maja okazało zakończyło się powodzeniem. Zagrożeniu oskrzydleniem Niemcy wycofali się, a polskie pododdziały zajęły ruiny klasztoru. Po bitwie oba pułki udały się na miesięczny odpoczynek, po którym przystąpiły do działań w ramach Operacji Adriatyckiej.

          W lipcu i sierpniu 1944 roku jednostki wspierały działania zaczepne oddziałów korpusu, po czym przeszły do działań obronnych, które trwały do lutego 1945 roku. W kwietniu 1945 roku wspierały oddziały II korpusu w walkach o Bolonię, gdzie zakończyły swój szlak bojowy.

           5 Wileński pułk artylerii i 6 Lwowski pułk artylerii zostały rozformowane w maju 1947 roku, wraz z likwidacją Polskich Sił Zbrojnych na zachodzie.